Koreli ünlüleri seviyorsanız mutlaka onların maskeli bir fotoğrafına denk gelmişsinizdir. Kore'de ünlüler dışarıda dolaşırken rahatsız edilmemek\ tanınmamak için veyahut da makyajsız olduklarında genelde maskeli dolaşıyorlar. Bizde de ünlüler kendilerini farklı şekillerde saklamaya çalıştıkları için maske takmanın Kore'de sadece ünlülerin kullandığı bir yöntem olduğunu düşünüyordum. Ancak Kore'ye gittikten sonra Kore'de yaşlısından gencine herkesin renk renk, desen desen maskeler takıyor olduğunu gördüm. Üstelik bu sadece Koreliler için geçerli bir durum değildi, Kore'de tanıştığım Çinliler ve Japonlar da maskeye çok aşinalardı. Hepsi az çok aynı sebeplerden maske kullanıyor ama özelde Japonlar'ın sedir ağacına alerjisi olduğu için, Çinlilerin hava kirliliği ve çölden gelen sarı toz fırtınalarına karşı maske taktığı biliniyor. Peki Koreliler neden maske kullanıyorlar?
1. Hava Kirliliği
Güney Kore'de hava kirliliğinin üç temel sebebi var. Bunlardan ilki, zaman zaman haberi yapılan Sarı Toz Bulutu. Dünyanın batıdan doğuya dönüş hareketinin etkisiyle Çin ve Moğolistan çöllerinden Kore'ye ulaşan sarı kum bulutuna Korece'de 황사 hvanğsa deniyor . Nasıl ki, Afrika üzerinden Türkiye'ye ulaşan kum fırtınası varsa, Korelilerin de bu sarı toz fırtınası var. Kore'de hava kirliliğine sebep olan faktörlerin 3'te 1'inin bu sarı toz fırtınasından kaynaklandığı söyleniyor. Ancak bu toz fırtınaları, Kore'de sürekli etkili olan fırtınalar değil. Yılın belli dönemlerinden en fazla 15 gün sürecek etkileri oluyor.
Hava kirliliğinin ikinci sebebi ise, Korece'de 미세먼지 misemonci yani ince toz denen, egzoz dumanları, fabrika bacalarından çıkan dumanların meydana getirdiği hava kirliliğine sebep olan, akciğerlere inip insan sağlığını tehdit eden küçük toz parçacıkları. Buna karşın, Kore yazın muson yağışlarından nasibini bolca aldığı için yeşil orman alanları fazla olması havadaki oksijen oranını nispeten arttırıyor.
Kore'deki hava kirliliğinin üçüncü sebebi ise, Çin'deki hava kirliliği. Çin nüfusu, dünyadaki kömür kullanımındaki payının yüzde 50'leri bulması vs. gibi sebeplerden dolayı hava kirliliği oranının yüksek olduğu ülkelerden birisi. Kore'ye yakınlığından dolayı Kore'de bu kirlilikten nasibini alıyor haliyle.
Kore'de hava kirlilik yoğunluğunu ölçen telefon uygulamalarına bakıp maskeyle dışarı çıkan arkadaşlarım vardı. Koreliler bu uygulamalarda ince toz haritasına baktığında oranın 80'i geçtiğini görünce maske takmaya başlıyorlar.
2. Salgın Hastalıklar
Pek çok Doğu Asya ülkesi salgın hastalıklara karşı bizden daha tedbirliler. Kore'de daha önce de SARS ve MERS gibi salgınların yaşanmış olunmasından dolayı bizden kat be kat tecrübeliler. Birçok salgın hastalıkla gelişmiş teknolojileri sayesinde daha iyi baş ediyorlar. Kore'de dijital devlet sistemleri ile hasta takip sistemleri kolaylaşıyor. Kore'nin her yerinde CCTVler yani güvenlik kameraları bulunuyor ayrıca telefonlarla bu hastaları takip etmek de mümkün. Ayrıca Koreliler genel olarak kurallara çok iyi uyma eğiliminde olmaları hastalıklarla mücadelede çok büyük yardımcı. Güney Kore, Kuzey Kore ile aralarında herhangi bir barış anlaşması yapılmadığı için, Kuzey Kore'den gelecek olası saldırılara karşı 70 yıldır topyekun savaşa hazırlanmakta olan bir ülke. Bu yüzden kitlesel seferberlik haline gelmeleri çok hızlı. Koreli doktorların bir kriz durumunda harekete geçme planları bulunduğu söyleniyor.
3. Gribal Enfeksiyon
Korelilerin SARS, MERS gibi ciddi salgın hastalıklara alışkın olmalarının yanı sıra, maskeleri bizim grip deyip geçtiğimiz nispeten daha basit salgınlarda da hastalığı başkalarına bulaştırmamak adına takıyorlar.
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre yılda 650 milyon kişinin gripten ölüyormuş. Birçok kalp ve böbrek hastasının bağışıklık sistemi çok zayıf olduğu için grip aşısı yaptırması gerekiyor. Bu yüzden Korelilerin gribi küçümsemeyip maske takarak bilinçli davranması çok güzel bir davranış. Bizde ne yazık ki bu kadar bilinçli bir toplum yok. Özellikle okullarda ve otobüs gibi kalabalık ortamlardan grip yayılıyor. Koreliler bu konuda çok hassas oldukları için ben de Kore'deyken grip olduğumda kendimi maske takmak zorunda hissediyordum.
4. Alerjik durumlar
Türkiye'de de alerjisi olan kişiler farklı tedbirler alıyorlar. Kore'deyken Koreli ve Japon arkadaşlarım içinde bahar alerjisi olanlar bahar mevsiminde uzun bir süre maske ile dolaşıyordu.5. Makyajsızlık
Kore'deki hayal kırıklıklarım yazımda da bahsettiğim gibi Kore'de insanlar dış görünüşe aşırı önem veriyorlar. Dışarıda makyajsız insan görmek neredeyse imkansız. Türkiye'de de maalesef son zamanlarda makyaj bağımlılığı artmaya başladı. Almanya'da yaşayan bir arkadaşım Almanların iş yerlerine giderken kendilerini makyaj yapmak için hiç zorlamadıklarından ve olabildiğince salaş davrandıklarından bahsetmişti. İnsanların kendilerini daha güzel hissetmek adına yaptıkları bir faaliyetin zorunluluk haline getirilmeye çalışılmasını çok gereksiz buluyorum. Koreli kızlar bu işi o kadar abartmışlardı ki makyaj yapmaya zaman bulamadıkları zamanlarda maske takıyorlardı. Sınav dönemi neredeyse tüm kızlar maskeli. Yurtta kalıp da iki dakika markete giderken de maske takıp işlerini hallediyorlar. Kore'ye ilk gittiğimde bunu bilmediğim için "Hasta mısın, geçmiş olsun?" diye sorduğumda yok makyaj yapmadım da ondan tepkisini çok alıyordum.
6. Soğuk havalar
Kore'de kışın takılan, diğerlerine nazaran biraz daha kalın maskeler de mevcut. Bunlar bir nevi atkı görevi görüyor. Aslında maskeler, atkılara göre çok daha kullanışlı. Atkı boynu koruyor ama biz ağzımıza kadar sarmaya çalışıyoruz soğuktan korunmak için. Maske ise daha pratik olması hasebiyle bu durumu büyük ölçüde kolaylaştırıyor. Bu kalın maskelerin de bin bir rengi ve çeşidi bulunuyor.Kore'de maskeler kalını, incesi, desenlisi, desensizi bin bir renk ve çeşitte satılıyor. Yukarıda saydığım sebeplerin dışında, amaçsız olarak bir aksesuar gibi maske takanlar da olabiliyor.
2020 Güncellemesi: Korona sayesinde Türkiye'de de maske kullanımı yaygınlaştı tabii. Ne dersiniz ilerleyen zamanlarda Korona Salgını, Türklerin maske alışkanlığını da değiştirmeye yardımcı olur mu?
Yorumlar