Malumunuz son dönemlerde Uzak Doğu dizi atağına geçti. Buna bağlı olarak da Türkiye'de bu dizilerin izleyici kitlesi hızla artmaya başladı. Bunun sonucunda da çeviri sıkıntısı doğmuş oldu ve birçok hayran da bu durma el attı ve sitelerde gönüllü olarak çevirmenlik yapmaya başladılar. Ancak çeviriler yine de yeterli düzeyde değil maalesef.
İşte tam da bu noktada İngilizcesi orta düzeyde olup da bunu geliştirmek isteyenler için bir önerim var. Dizi çevirisi yapmaya ne dersiniz?
Peki nasıl olacak bu?
Bunun için 3 yöntem var:
Yöntem 1: Koreantürk, Yeppudaa veya Tayvan-drama gibi dizi siteleri ile iletişime geçip bu sitelerde çevirmenlik yapmak.
Her sitenin kendisine göre bir çeviri düzeni var. Çoğu sitede çevirmen liderleri var, onlar çevrilecek altyazı dosyalarını vs. tedarik ediyorlar. Size sadece çevirme kısmı kalıyor.
Koreantürk; sadece Kore dizileri, filmlerini ve yarışma programlarını çeviriyor. Siteye girip çevirmen başvurusu kısmından çevirmenlik için başvurabilirsiniz. Koreantürk'te genelde diziyi birkaç kişi ortaklaşa çevirir. Bölümü çevirecek kişi sayısına göre replikleri bölünür. (500 replik varsa 250-250 bölüşülür.) Çevirmen başvurusu kısmında kendi niteliklerinizi göndererek çevirmenliğe başlayabilirsiniz.
Yeppudaa'da ise, sadece Kore değil, Tayvan, Japon, Tayland, Hint vs. dizileri ve filmlerinin çevirileri yapılıyor.
Tayvan-Drama da Tayvan, Tayland, Çin dizileri ve filmleri çeviriyor. Tayvan dramada da çevirmen başvurusu kısmından başvurular alınıyor.
Bu sitelerde çeviri yapabilmek için Subtitle Workshop isminde çeviri programını indirmeniz gerekiyor. Detay için bakınız: KORE DİZİLERİNİN ALTYAZI ÇEVİRİLERİ
Yöntem 2: Divxplanet ve saragni gibi altyazı sitelerine çevirileri yüklemek.
Bu sitelerde birçok altyazı mevcut. İngilizce altyazı kaynaklarını alıp Türkçe'ye çevirerek bu sitelere yükleyebilirsiniz. Ayrıca bu sitelerde renklerle değerlendirme sistemi var. Değerlendirme yapılırken sadece çeviri değil teknik hatalar da (zamanlama, noktalama işaretleri vs.) dikkate alınıyor.
Yöntem 3: Ben hiç program kurmakla falan uğraşamam, istediğim zaman istediğim diziyi çeviririm, kimseye hesap vermem derseniz de yeni keşfettiğim Viki'yi önereceğim.
Bu sitede Kore, Tayvan, Japon, Çin dizilerinin neredeyse tamamını bulmak mümkün. Siteye üye olup istediğiniz dizinin çevirisini, programa falan ihtiyaç duymadan yapabilirsiniz. Sistemleri çok gelişmiş gerçekten de hayran kaldım ben. Dizilerin neredeyse her dilde çevirisini bulmak mümkün. Ancak sitede Türkçe çeviri bulmak biraz zor. (Bizde hayran sitesi çok olduğundan böyle sanırım.)
Aslında bizde Kore dizilerinin çevirileri yukarıda saydığım hayran sitelerinde düzenli olarak yapılıyor. Bu yüzden Kore dizilerini izlerken çok fazla sıkıntı yaşamıyoruz. Ancak hala çevrilmemiş birçok Kore yarışma programı var. Yeni yeni popüler olan Tayland, Tayvan ve Çin dizilerinin de çok azı Türkçe'ye çevrilmiş. Eksik olan dizilerin çevirileriyle başlamak çok daha yararlı olacaktır tabi ki.
AMAN DİKKAT!
Dizi çevirileri yapmak gerçekten de çok çok yıpratıcı bir iş. Bilgisayar başında sürekli ekrana bakmaktan bitap düşen gözlere kan hücum ediyor. Günde en az 5-6 saat bilgisayar başında oturmaktan ağrıyan beliniz ve sırt ağrıları da cabası. Evdekilerin "Artık kalk şu bilgisayarın başından!" diye hayıflanmalarını da hiç saymıyorum bile. Bu yüzden çeviri yaparken uzun süre bilgisayar başında kalmamaya özen gösterin!
Replik sayısını dikkate alarak çeviri yapın! Çeviri sürenizi günde kaç replik çevirebiliyorsanız ona göre ayarlayın. (Ben bir gecede saçlarımı ağartarak 700 replik çevirmeye çalışmıştım. Siz benim gibi gaza gelip de altından kalkamayacağınız sözler vermeyin!)
Bir Kore dizisinde bir bölümünde çevrilmesi gereken replik sayısı 250 ile 1500 arasında değişkenlik göstermektedir. Bu sayı Kore yarışma programlarında 2500 hatta 3000'lere kadar ulaşır. Bu yüzden yarışma programları çevirmek çok daha zordur. Bunun dışında Tayvan, Tayland vs. dizilerinin bölüm süreleri Kore ve Japon dizilerine göre çok uzun olduğu için bu dizileri çevirmek çok daha yorucudur.
İlk kez çeviri yapacaksanız çok popüler olan dizilerin çevirileri ile başlamayın! Zaten hayran sitelerinde kolay kolay o dizilerin çevirisini vermezler. Hem seri çeviri yapmak gerektiğinden, hem de çok heveslisi olduğundan. Hayran sitelerinde bu popüler dizileri çevirirken İngilizce alt yazıları çıkar çıkmaz çeviriye başlamanız ve aynı gün içinde de bitirmeniz gerekiyor. (Ben ilk çeviriye başladığımda güncel bir dizi istemiştim. Vermişlerdi de sağ olsunlar. Ama sonra yetiştireceğim diye anam ağlamıştı.)
İlk kez çeviri yapacaksanız tıp, hukuk vs. gibi ağır konulu dizilerle de başlamayın! Bu dizilerde çok fazla terim kullanıldığı için çevirmekte zorlanırsınız. Kendi uzmanlık alanınıza uygun dizilerle veya günlük konuşmaların yapıldığı dizilerle başlamak en iyisi.
Çeviride Türkçe'yi düzgün kullanın! Türkçeyi düzgün kullanarak hem dikkat dağıtmamış olursunuz, hem de çevirinizin kalitesi artar.
Noktalama işaretleri, yazım kurallarına özen gösterin! Yazılışını bilmediğiniz kelime vs. olunca TDK vs. gibi sözlüklerden mutlaka doğrusunuz öğrenin. Ben çevirilerimde atasözü ve deyimleri kullanmayı çok seviyorum. Bazen dizide o anki durumu çok iyi yansıtacak atasözleri geliyor aklıma ve fazla söze gerek duymadan hemen yapıştırıyorum. Siz de atasözleri ve deyimler sözlüğüne de sık sık açıp bakabilirsiniz.
Genelde çevirmenler can sıkıntısından veya sevdikleri/sevmedikleri kişileri gördüklerinde hızlarını alamayıp çevirilere parantez içi ifadeler ile yorum katarlar. Esasen çevirilere parantez içi ifadeler katmak çeviriyi kalitesiz hale getirir. Çevirilerin değerlendirildiği sitelerde bu kötü not alır. Bazı çevirmenler bunu çok abartıp neredeyse her yazının altına ekliyorlar. Kimse sizin yorumunuzu okumak zorunda değil. Ayrıca izleyicinin dikkatini dağıtır böyle yorumlar. Bu yüzden olabildiğince yorum katmadan çeviri yapmak en iyisidir.
İlla diziyle ilgili yorum yapmak istiyorsanız dizilerin tam ortasında veya en heyecanlı yerinde değil de en başında veya en sonunda çevirmen notu niteliğinde olması en güzeli bence.
Bakınız: Descendants Of The Sun'daki gibi mesela.
Çeviri ile ilgili teknik bilgileri öğrenin. SW programı bunun için pek çok kolaylık sağlıyor. Hatalı kısımlarda uyarı veriyor.
Çeviride dikkat etmeniz gereken 2 temel kural var:
Birinci kural: Bir satırda en fazla 45 harf olmalı. Bu ortalama bir insanın bir satırda okuyabileceği en fazla harf demektir. Bu sayıyı geçmeyecek! Geçerse de bölüp alt satıra geçirmelisiniz.
İkinci kural: Bir altyazı en fazla 6 saniye gözükmelidir! Genelde çeviri yaparken daha önceden hazırlanmış İngilizce kaynaklardan çevirdiğimiz için biz zamanlamayla fazla uğraşmayız. Ancak bu süreyle yazdığımız cümleler arasında doğru orantı olmalı. Bu yüzden altyazı süresinde okunabilecek uzunlukta cümleler yazın. Çok çok uzun cümleler yazmayın. Az sözle çok şey anlatın. (Bu yüzden deyimler ve atasözlerini çok kullanın diyorum.)
Zamanla çevirilerinizi iyileştirirsiniz. Birden mükemmel olmayı beklemeyin. Zaten kimse de mükemmel değil.
Çeviri yapmanın maddi açıdan hiçbir getirisi yok ama çeviride kendi isminizi görme keyfi paha biçilemez. Hem Uzak Doğu dizi severlerini sevindirmek hem de bir nebze olsun İngilizcenize katkı yapmak isterseniz dizi çevirmenliği bulunmaz fırsat.
Not: Ben fırsat buldukça dizi çevirmenliği yapıyorum. Çevirilerim mükemmel olduğu için değil sadece kendi tecrübelerimi paylaşmak istediğim için bu yazıyı yazmak istedim.
Aklınıza takılan soruları sorun cevaplayalım. :)
Yorumlar
Ben de teknoloji özürlüyümdür aslında. Herkesin iki saniyede çözdüğü şeyleri öğrenmem saatlerimi alıyor. Gözünüzü korkutmayın çok basit.
Aslında orta düzeyde bir İngilizce bilginiz varsa çok kolay çeviri yapabilirsiniz hatta bu ingilizcenizi geliştirmenize yardım bile edebilir. Ama çeviri hızınız ilk başlarda yavaş olacaktır. O yüzden de başlarda az ve basit çeviriler alın.
Düzenlemeyle ilgili teknik işleri size yaptırmazlar onunla başka kişiler ilgilenir.