Kore ginsengi (cinsengi) — ya da Korece adıyla insam (인삼) — yüzyıllardır tıbbi ve kültürel anlamda büyük bir öneme sahip. Hem geleneksel, hem de modern tıpta enerji veren, bağışıklık sistemini güçlendiren bir bitki kökü olarak kabul ediliyor.
Peki Kore ginsengini bu kadar özel kılan ne? Diğer ginseng türlerinden farkı nedir? Ve neden hâlâ bu kadar değerlidir?
Kelime Anlamı
Korece "인삼" kelimesi, Çinceden gelir. Çincede 人蔘 (rénshēn) olarak yazılır ve "insan" anlamındaki 人 (rén) yani "insan" karakteriyle başlar ama burada "insan" demekten çok, bitkinin kökünün insan şeklinde olması ima edilir. "삼" (蔘) ise ginseng anlamına gelir. Yani Korece "insam" kelimesi aslında ginseng kökünün insan şeklinde (insan benzeri) olduğu fikrinden geliyor. Bu yüzden Çin karakterleri insan (人) ve ginseng (蔘) birleşimi olarak kullanılmış. Ama "insam" kelimesi Korecede doğrudan "insan" anlamına gelmez, sadece benzerlik ve kök şekliyle ilgili bir adlandırmadır.
Panax Ginseng: Her Derde Deva
Kore ginsenginin Latince adı Panax ginseng.
“Panax” kelimesi, Yunanca “her derde deva” anlamına geliyor. Bu, aslında ginsengin tarih boyunca nasıl algılandığını da özetliyor. Batı’da “mucizevi kök” olarak tanınsa da, Kore’deki saygınlığı çok daha derin: zihin, beden ve ruh arasındaki dengeyi kuran bir bitki olarak görülüyor.
Yetiştirilen Yer Önemli!
Tıpkı şarap gibi, ginsengin kalitesi de yetiştiği toprağa, hava koşullarına ve hatta rakıma göre değişiyor.
Kore’nin iklimi ve toprak yapısı, ginsengin etken maddeler açısından en zengin halini oluşturmasına olanak tanıyor. Özellikle Kuzey Kore ve Güney Kore’nin dağlık bölgelerinde yetişen ginsengler, yüksek kaliteleriyle biliniyor.
GeçmiŞten Gelen Şifa Kaynağı
918–1392 yılları arasındaki Goryeo Hanedanlığı döneminde Kore ginsengi o kadar değerliymiş ki, Japonya’ya ihraç edilen ginsenglerin bedeli kimi zaman gümüş yerine altınla ödeniyordu.
Hatta ginsengin fiyatı o kadar yüksekti ki, o dönemde ginseng bulan kişiler bununla servet kazanabiliyordu.
Doğada kendiliğinden yetişen “sansam” (산삼) türü ise, yapay olarak yetiştirilenlere göre çok daha nadir ve güçlü kabul ediliyordu.
Vücuda Etkileri Nelerdir?
Ginsengin esas gücü, içerdiği doğal bileşikler olan ginsenosidlerden geliyor. Yani antioksidan ve anti-inflamatuar özelliklere sahip.
Amerikan ginsengi yalnızca 13 farklı ginsenosid içerirken, Kore ginsengi 36 çeşit ile bu konuda açık ara önde.
Bu maddeler;
-Bağışıklık sistemini destekler.
-Stres ve yorgunlukla mücadelede yardımcı olabilir.
-Sinir sistemi üzerinde olumlu etkiler yapabilir, zihinsel performansı artırabilir.
-Kan şekeri ve kolesterol seviyelerini dengeleyici etkileri olabilir.
-Bazı araştırmalar kanser hücrelerine karşı koruyucu etkileri olduğunu göstermektedir.
Kırmızı Ginseng (Hongsam): Daha Güçlü Etki
Kore’de ginsengin en popüler formu: kırmızı ginseng, yani hongsam (홍삼).
Bu tür, taze ginsengin buharda pişirilip kurutulmasıyla elde edilir.
Bu işlem ginsenosid yoğunluğunu artırır, acı tadını azaltır ve raf ömrünü uzatır.
Bugün Kore’de eczanelerde ve marketlerde şeker, jelibon, kapsül ve içecek formunda birçok kırmızı ginseng ürünü bulmak mümkün.
Yorumlar